Nadmierne wydzielanie sebum – jak ograniczyć łój skórny na twarzy i włosach?

Sebum, pod tą mało mówiącą nazwą kryje się po prostu zwyczajny łój skórny. Do czego jest człowiekowi potrzebny? Sebum jest każdej istocie potrzebny przede wszystkim do zachowywania prawidłowego natłuszczenia skóry. Oprócz wewnętrznej powierzchni dłoni oraz spodniej części stóp łój wydzielany jest na powierzchni całego ciała. Odpowiedzialne są za to gruczoły rozmieszczone na jego powierzchni. Nadmierne wydzielanie sebum może być jednak kłopotliwe i przyprawiać wiele problemów. Jak je ograniczyć?

Czym jest łój na twarzy?

W skład biologiczny sebum wchodzi mnóstwo składników, a są to: cholesterol, wolne kwasy tłuszczowe, a także monoglicerydy, diglicerydy i trójglicerydy. Organizm nie ma wyznaczonych pór dnia na produkcję łoju skórnego, ale wytwarza go przez całą dobę. Największa ilość gruczołów wydzielający sebum znajduje się na powierzchni twarzy, czaszce, piersiach oraz plecach. Najmniej gruczołów łojowych znajduje się na przedramionach i nogach.

Gruczoły łojowe można rozróżniać ze względu na funkcje i są to gruczoły samoistne i gruczoły, które są połączone z mieszkiem włosowym. Gruczoły samoistne występują w miejscach niezależnie od porastających je włosów. Tak jak np. wargi czy brodawki sutkowe. Za to gruczoły powiązane są z mieszkiem i wyrastającymi zeń włosami, których może być nawet kilka sztuk przy pojedynczym mieszku. Wszystkie te gruczoły są gruczołami helokrynowymi, co należy rozumieć, że komórki zamieniają się w tłustą wydzielinę, odłączają się od nabłonka i w taki sposób wydostają się na powierzchnię.

Nadmierne wydzielanie łoju skórnego jest niekorzystne, szczególnie dla estetyki wyglądu twarzy, dlatego należy temu przeciwdziałać. Twarz staje się nieprzyjemnie lepka, a nawet świecąca, co niekorzystnie wpływa na jej wygląd. Z kolei, jeśli ma się do czynienia z nadmiernym wydzielaniem sebum w innych partiach ciała, wówczas skóra nim pokryta staje się niemiła w dotyku i przysparza dyskomfort zarówno fizyczny jak i psychiczny.

Czy sebum jest potrzebne i co wpływa na wydzielanie sebum

Łój skórny jest niezwykle potrzebny, w przypadku jego braku skóra byłaby wręcz naga i pozbawiona powłoki ochronnej przed czynnikami zewnętrznymi. Ochrona skóry jest najważniejszym zadaniem sebum. Chroni ją również przed drobnoustrojami, jakimi są bakterie, wirusy i grzyby. Łój zabezpiecza również skórę przed nadmierną ilością padającego promieniowania ultrafioletowego, nagłymi zmianami klimatycznymi, chemią, a także skutkami tarcia i drapania. Bez ochrony łojowej skóra stałaby się pomarszczona, matowa, o wiele łatwiej traciłaby swoją elastyczność i w bardzo słabym stopniu przyswajałaby składniki odżywcze zawarte w kosmetykach.

Na ilość sebum mają wpływ takie czynniki jak:

• Pogoda i temperatura otoczenia, przy czym zauważyć należy, że produkcja sebum wzrasta w klimacie suchym, a także w temperaturach wysokich. Dlatego latem można zaobserwować wzmożoną produkcję łoju skórnego, przez co skóra uzyskuje warstwę tłustego filmu zabezpieczającego.
•  Niedobory witamin z grupy B jak witamina B2 i B6 oraz witaminy A.
• Pora dnia. Pory dnia są wyznacznikiem odpowiadającym za produkcję sebum. Pora nocna i wczesny poranek to czas, kiedy produkcja łoju skórnego jest najniższa ze względu na to, że ciało w tych porach wypoczywa i jest uspokojone. Nie zachodzi więc potrzeba, zwiększonej produkcji sebum. Ponadto pory nocne są zwykle chłodniejsze, przez co łój skórny nie musi być obficie produkowany, gdyż skóra nie wysycha. Wzrost poziomu sebum można zaobserwować dopiero od około 10 godziny rano.
•  Czynniki zewnętrzne, takie jak na przykład dotyk, nacisk i pocieranie stymulują gruczoły do zwiększenia produkcji łoju, przez co można zaobserwować ich intensywniejszą pracę.
• Hormony, jakie powodują wzmożoną pracę gruczołów to testosteron, 4-androstenedion, androstendiol i dehydroepiandrosteron.
•  Hormony wstrzymujące pracę gruczołów to estrogen i progesteron.
•  Wiek w głównej mierze decyduje o produkcji sebum. Ilość łoju skórnego jest największa w młodym wieku i wraz z upływającymi latami sukcesywnie spada. Można zaobserwować zwiększoną jego produkcję u niemowlęcia tuż po narodzeniu, a po czasie około pół roku, produkcja ta zaczyna maleć. W wieku nastoletnim wzrasta i utrzymuje się do osiągnięcia wieku dorosłego, około 18 lat. Czasami obserwuje się w tym wieku nadprodukcję sebum. Ilość łoju skórnego zaczyna maleć po 25 roku życia, a po przekroczeniu wieku 40 lat, jego ilość maleje aż do całkowitego zaniku. Kobiety w okresie menopauzy przeżywają wręcz całkowite zatrzymanie się produkcji i wydzielania sebum, dlatego właśnie tak często cierpią z powodu przesuszonej skóry.

Jak objawia się nadmierne wydzielanie łoju i jak temu zaradzić?

Nadprodukcja łoju skórnego objawia się najczęściej tłustą w dotyku skórą, w tym również skórą głowy i włosami. Tak intensywna produkcja sebum nosi nazwę łojotoku. W tym przypadku pomocne jest jak najdokładniejsze oczyszczenie głowy i jej nawilżenie.

Dobre wydaje się stosowanie ziołowych szamponów, peelingów dedykowanych do pielęgnacji skóry głowy albo maseczek oczyszczających, które głęboko oczyszczą skórę i pory łojowe. Pomocne mogą być także eteryczne olejki nawilżające.

Przy trądziku natomiast mamy do czynienia z zaburzeniami hormonalnymi, czego nadmierne wydzielanie sebum i w efekcie trądzik jest skutkiem. Niestety podejmowane działanie na same gruczoły nie przyniesie pozbycia się trądziku. Owszem, możliwe stanie się zaradzeniu zbyt obfitemu wydzielaniu się łoju, ale na trądzik trzeba zadziałać również w inny sposób. W tym wypadku do dyspozycji pozostają jedynie leki. Natomiast oczyszczanie gruczołów łojowych, może być leczone osobno.

Tłusta skóra jest najbardziej dobitnym dowodem na to, że gruczoły łojowe działają nieprawidłowo. Te kłopoty dotyczą zwykle strefy „T”. Jakie są tego przyczyny? Powodów takiego stanu rzeczy może być kilka, ale może wynikać to z nieprawidłowego dbania o skórę, zbytnim wysuszeniem skóry, nazbyt częstym pocieraniem powierzchni skóry, nadmiernym przesuszeniem skóry albo nawet czynnikami genetycznymi. W tej sytuacji należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie prawidłowej higieny ciała, właściwe oczyszczenie i nawilżenie. Należy unikać preparatów silnie wysuszających, które mogą pomóc na niedługi czas, ale finałem będzie znów wzmożenie pracy gruczołów, przez co skóra od nowa pokryje się błyszczącą warstwą łoju. Efekt może być nawet obfitszy niż wcześniej.

Jak sprawdzić, czy to nadmierne wydzielanie sebum i jak go ograniczyć?

Najlepiej sprawdzić, jak działa nasz organizm pod kątem wydzielania sebum z rana. Wystarczy umyć twarz ciepłą wodą bez jakichkolwiek środków myjących, aby nie zafałszować wyników naszego badania. Twarz należy osuszyć ręcznikiem, a następnie dać jej czas. Wystarczy około 30 minut, aby odparowała resztka wilgoci ze skóry, co pozwoli skórze twarzy na wydzielanie sebum. Po tym czasie można zaobserwować, w jakich miejscach zaczął się pojawiać łój na twarzy. Powinny one stawać się lepkie i błyszczące.

Najprawdopodobniej tymi miejscami będą kąciki nosa i broda, jednakże jest to zależne od kształtu owalu twarzy i typu cery. Jeśli po godzinie od wysuszenia twarzy ręcznikiem, będzie się świecić, to wskazuje to dobitnie na fakt, że osoba ta posiada skórę tłustą i produkującą zbyt dużo łoju. Jeżeli przetłuszczeniu ulega jedynie strefa „T”, to oznacza to, że taka osoba jest posiadaczem skóry mieszanej. Za to jeśli skóra po tym czasie jest sucha, to pozostanie już taka i co najwyżej może się jeszcze bardziej wysuszyć. Dlatego osoba posiadające skórę suchą musi natychmiast podjąć działania, mające na celu zapewnienia jej właściwego nawilżenia, stosując na przykład kremy nawilżające i ochronne.

Łój skórny jest więc niezwykle potrzebny dla zachowania prawidłowego stanu zdrowia skóry, jednakże jeśli ktoś chce ograniczyć wydzielanie sebum do minimum, wówczas powinien przedsięwziąć odpowiednie kroki, które uczynią skórę bardziej suchą. Aby to zrobić, należy mieć zawsze przy sobie bibułki matujące, zamiast nakładania kolejnej warstwy pudru. Przed nałożeniem makijażu warto nałożyć bazę matującą. W ciągu dnia trzeba pokrywać skórę kremem matującym, posiadającym dość lekką konsystencję, który nie przesusza skóry. Nadmiar łoju skórnego należy zbierać wacikami albo chusteczkami higienicznymi.

Nadmierne wydzielane sebum, a higiena ciała

W problemach z nadmiernym wydzielaniem łoju skórnego podstawowym działaniem zmierzającym w kierunku poprawy wyglądu skóry, jest oczywiście utrzymywanie właściwej higieny ciała. Jest to konieczne z kilku powodów. Po pierwsze człowiek czuje się lepiej sam ze sobą, a to chyba oczywiste. Dla przetłuszczonej skóry ogromne znaczenie ma jej oczyszczanie.

Skóra łojotokowa jest bardzo podatna na zanieczyszczenia, które zatykają pory łojowe i nie pozwalają jej prawidłowo oddychać. Poza tym skóra zaniedbana ma tendencje do wydzielania przykrego zapachu, właśnie poprzez nadmierne wydzielanie łoju skórnego, który pokryty zanieczyszczeniami, chociażby z powietrza i gromadzącymi się na skórze bakteriami, może prowadzić nawet do stanów zapalnych. Dlatego tak ważne jest utrzymywanie skóry w nienagannej czystości.

Trzeba zauważyć, że skóra tłusta sama z siebie staje się niejako lepem na zanieczyszczenia i wręcz sama je przyciąga. Człowiek o takiej skórze po prostu szybciej się brudzi, czego posiadacz skóry suchej lub mieszanej doświadcza w znacznie mniejszym stopniu.

Oczywistym jest fakt, że należy pozbywać się nadmiaru sebum. Ale pamiętać trzeba, że łój jest niezwykle potrzebny, bo zapewnia naturalną ochronę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Dlatego całkowite usunięcie łoju skórnego nie jest wskazane. Ciekawostką jest to, że skóra zdrowego, ludzkiego organizmu jest w stanie wyprodukować w ciągu roku ilość około 11 kg sebum. Mowa tu oczywiście o dorosłej osobie z prawidłowo działającymi gruczołami wydzielania łoju. Ilość ta jest znacznie większa u osób, których gruczoły łojowe wydzielają go zbyt wiele.

Źródło: