Czym jest ałun, jakie ma właściwości i zastosowanie?

Ałun znany jako „kamyk po goleniu” na początku stosowany był jako preparat. Doskonale hamował krwawienie oraz przyspieszał gojenie ran po zacięciach, a także działał antybakteryjnie na skórę. Dlatego świetnie sprawdzał się, jako środek do nacierania skóry, a także jako produkt do tamowania krwi, czy neutralizacji zapachu potu. Dzisiaj ałun  wraca do łask i staje się alternatywą dla tradycyjnych dezodorantów. Wraz z wielkim powrotem pojawia się pytanie, czy ałun jest szkodliwy? Jakie ma zastosowanie oraz jak go używać? Na te pytanie odpowiemy w dzisiejszym artykule.

Czym jest ałun?

Ałun jest naturalnym minerałem, będącym związkiem kwasu oraz dwóch zasad. Dostępny w sprzedaży produkt, to najczęściej ałun glinkowo-potasowy, który powstaje poprzez połączenie aluminium, potasu oraz siarki. Jest bezbarwny i bezwonny. Występuje jest również chromowo-potasowy, który zwykle wykorzystywany jest do eksperymentów chemicznych. Ten rodzaj ałunu ma charakterystyczną barwę oraz zdolność do tworzenia ciekawych kryształów, przez co wykorzystuje się go w garbarstwie. Innym jego rodzajem jest ałun żelazowo-amonowy, inaczej zwany solą Mohra. Wykorzystywany jest jako reduktor przy reakcjach chemicznych.

Ałun ma postać kruchego kryształu, który bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie. Mimo iż  jest bezwonny, można z powodzeniem zanurzyć go w olejku eterycznym, a po chwili nabierze jego aromatu. W związku z tym może służyć jako zapachowy dezodorant. W przeciwieństwie do drogeryjnych propozycji ten będzie bez parabenów!

Ten naturalnie występujący w przyrodzie minerał znany był już w starożytnym Egipcie oraz Chinach. To właśnie stamtąd pochodzą o nim pierwsze wzmianki. Antyczni Rzymianie i Grecy wykorzystywali ałun, jako antyperspirant.

Czy ałun można znaleźć w Polsce?

Ałun wydobywany jest głównie z okolic Kara-Kurum, Wezuwiusza oraz na Kamczatce i Alasce. Naturalnie występuje również w Polsce. Znajdziemy go w okolicach Sandomierza oraz w Międzyzdrojach, a także na Dolnym Śląsku. Należy jednak nadmienić, że w większości dostępny na rynku ałun, produkowany jest w laboratoriach.

Ałun właściwości, o których warto wiedzieć!

Ałun wykazuje właściwości antybakteryjne, za które  jest najbardziej ceniony. Można go zatem wykorzystać do neutralizacji nieprzyjemnego zapachu potu, który jakby nie patrzeć jest wynikiem działania bakterii. Niemniej jednak nie jest to jedyny jego cenny atut. Ałun wspomoże także gojenie się ranek czy otarć. Wystarczy potrzeć fragment skaleczonej skóry, stłuczonego kolana czy inne uszkodzenie naskórka, aby przyspieszyć proces regeneracji oraz zahamować krwawienie. Dlatego ałun wykorzystywany był jako preparat po goleniu. Minerał można stosować nawet przy wrażliwej skórze.

Doskonale sprawdza się przy leczeniu trądziku czy innych wyprysków, ponieważ działa antyseptycznie. Zminimalizuje także swędzenia po ukąszeniach owadów oraz zmniejszy zaczerwienienie. W sproszkowanej wersji można go stosować również jako talk do stóp, aby uchronić się przed nadmiernym poceniem oraz nieprzyjemnym zapachem.

Ałun jest hipoalergiczny, dzięki czemu może być stosowany nawet u alergików. Doceniany jest również za działanie przeciwpotne, ale zarazem niewysuszające skóry. Nie zatyka porów oraz nie brudzi ubrań. Co więcej, nie ma daty ważności i jest bardzo wydajny. Jedna kostka ałunu wystarczy na około rok.

Ałun zastosowanie i sposób użycia

Ałun najpopularniejszy jest w wersji kryształu. Jednak w drogeriach oraz sklepach z naturalnymi kosmetykami, czy aptekach można znaleźć ałun w innej postaci (spray, puder). Zależnie od rodzaju, ałun stosuje się inaczej.

Ten w kamieniu (czyli kryształ), można dostać w formie kostki, podobnej do kostki mydła. Czasami jednak może być w formie cienkiego lub grubego sztyftu. Bez względu na to, jaką formę będzie miał, ałun w postaci kryształu stosuje się tak samo. Należy go najpierw zmoczyć, a po chwili natrzeć nim np. pachy czy miejsca po goleniu. Pamiętaj, aby zmoczyć jedynie fragment kryształu, który wykorzystasz do pocierania. Nie zanurzaj nigdy całego kryształu w wodzie, gdyż może pęknąć. Może być stosowany nie tylko przez mężczyzn, jako krem po goleniu na twarz. Również kobiety mogą natrzeć nim świeżo ogolone nogi lub bikini. Sprawdzi się także po depilacji. Jeśli nie chcesz moczyć kryształu, możesz najpierw zmoczyć skórę czystą wodą, a następnie natrzeć wilgotną skórę ałunem. Bez względu na metodę, po użyciu minerału należy wypłukać pod bieżącą wodą i odłożyć do wysuszenia.

Ałun w formie sypkiej zwykle dostępny jest jako puder (talk). Stosuje się go najczęściej jako zasypkę do stóp. Wystarczy posypać nim skarpetki lub wnętrze butów, aby zneutralizować nieprzyjemny zapach. Można go także wykorzystać bezpośrednio na stopy, co zapobiegnie nadmiernemu poceniu oraz rozwojowi bakterii. Ałun dostępny w formie sypkiej nadaje się do kąpieli. Taki zabieg zmniejszy potliwość oraz wykaże działanie antyseptyczne. Proszek można dodać do wody i płukać jamę ustną. Taki płyn sprawdzi się przy krwawiących dziąsłach czy w leczeniu aft.

Ałun w spray (roztwór ałunu) to natomiast najlepsza alternatywa dla dezodorantu. To roztwór wody i sproszkowanego minerału, który można wykorzystać do spryskania pach lub innych okolic.

A teraz pora na odpowiedź – czy ałun jest szkodliwy?

O szkodliwości aluminium, które jest składnikiem większości dezodorantów i antyperspirantów mówi się bardzo wiele. Jeśli zatem rozważasz opcję zamiany tradycyjnego dezodorantu na ałun, pamiętaj, że ałun to sól glinu, a glin to nazwa aluminium.

Oczywiście są na rynku inne rodzaje ałunu, np. potasowo-sodowy oraz potasowo-amonowy. Niemniej jednak są to trudno dostępne i zdecydowanie droższe preparaty.

Należy pamiętać, że dopuszczalna dawka aluminium do przyjęcia przez nasz organizm to 60 mg/dobę. Kilkanaście miligramów przyjmujemy każdego dnia wraz z pożywieniem. Trudno jest określić, ile aluminium wchłania się przez skórę, czy w trakcie płukania jamy ustnej roztworem z ałunu. Wnioskuje się, że jest to raczej bardzo niska biodostępność. Dla swojego bezpieczeństwa lepiej nie używać ałunu zbyt często.

Można by zaryzykować stwierdzenie, że ałun w zasadzie nie jest szkodliwy. Niestety nie jest on też dobrą alternatywą dla osób, które szukają naturalnych kosmetyków do codziennej pielęgnacji. Wbrew pozorom i zapewnieniom producentów, ałun może uczulić. Co prawda problem dotyka zwykle bardzo niski odsetek osób uczulonych na glin. Sód i amon zdecydowanie rzadziej powodują alergie, ale jak już wspomnieliśmy ałun potasowo-sodowy oraz potasowo-amonowy jest trudniej dostępny i droższy.

Zbyt długotrwałe stosowanie tego minerału (np. jako płukanki na krwawiące dziąsła, antyperspirantu czy do kąpieli) mogłoby doprowadzić do zwiększonej akumulacji aluminium w organizmie, co może doprowadzić do zatrucia. Ryzyko jest raczej bardzo małe, ale lepiej stosować kryształ z umiarem.

Źródło:

• https://nowaalchemia.blogspot.com/2012/07/aun.html