Skóra atopowa to dość częsty problem, który dotyka wiele osób. Nadmiernie sucha i swędząca skóra jest schorzeniem o podłożu alergicznym. Kiedyś uważano, że alergie się jedynie dziedziczy, dziś natomiast coraz częściej wywołują je czynniki zewnętrzne oraz żywność i kosmetyki. Można więc powiedzieć, że uczulać może nas wszystko to, co nas otacza i jest niezbędne do życia. Z uwagi na szeroką skalę składników alergennych warto wiedzieć, czego unikać oraz jak prawidłowo dbać o atopową skórę. Szczególnej pielęgnacji wymaga nie tylko skóra, lecz także atopowa cera. W niniejszym artykule wyjaśniamy m.in., czym jest atopowa skóra oraz podpowiadamy, jak powinna wyglądać jej pielęgnacja i łagodzenie.

Atopia – co to takiego?

Na początek należy zacząć od wyjaśnienia pojęcia, jakim jest „atopia”, ponieważ to w tym miejscu wszystko się zaczyna. Atopią określa się nieprawidłową reakcję organizmu (odpowiedź autoimmunologiczną) na alergeny, znajdujące się w środowisku otaczającym człowieka. U większości ludzi substancje te traktowane są przez organizm w sposób neutralny. Natomiast w przypadku pozostałych osób, reakcja ta powoduje powstanie astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry (AZS), pokrzywki lub alergicznego kataru.

Należy podkreślić, że atopia nie jest chorobą. Dopiero w wyniku sprzecznej reakcji na alergen pojawia się stan chorobowy. W takiej sytuacji organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała (IgE), które powodują utworzenie się stanów zapalnych. Jakby tego było mało osoby, których organizm wykazuje niewłaściwą reakcję alergiczną, cierpią zazwyczaj na kilka schorzeń w tym samym czasie.

Co to jest skóra atopowa?

Atopowa skóra to główny objaw choroby znanej, jako atopowe zapalenie skóry (AZS). Jest to schorzenie o charakterze przewlekłym. Skóra tego typu wyróżnia się skrajnym wysuszeniem (brak płaszcza wodno-lipidowego) oraz skłonnością do czerwienienia i łuszczenia się. Bardzo często, a w zasadzie niemal w każdym przypadku, wraz z powyższymi objawami pojawia się opuchlizna, swędzenie, a nawet niewielkie rany, które po zabliźnieniu trwale pozostają na skórze.

Najczęstszą zmianą pojawiającą się na skórze atopowej jest charakterystyczna wysypka. Pomimo iż często bardzo swędzi, absolutnie nie wolno jej drapać! Prócz wysypki na skórze mogą pojawić się także drobne pęcherzyki. Natomiast w zaawansowanej fazie choroby powstają tzw. nadżerki, czyli lekko krwawiące wykwity, spowodowane utratą warstw naskórka w części lub w całości. Warto wiedzieć, że choroba AZS nie jest zaraźliwa. Tak więc nie musimy się obawiać, że ktoś z najbliższego otoczenia może nas zarazić.

Skóra atopowa – przyczyny powstania

Uciążliwa atopowa skóra dotyka nie tylko osoby dorosłe, lecz także dzieci. Pierwsze objawy u niektórych dzieci skłonnych do atopii, zauważalne są już po trzecim miesiącu od urodzenia. Choroba w pełni ujawnia się natomiast do 5 lat po urodzeniu. W tym okresie następuje silne oddziaływanie na organizm zarówno czynników genetycznych, jak i środowiskowych oraz immunologicznych. Przyczyną skóry atopowej może być więc nie tylko genetyka, lecz także słaba odporność na alergeny znajdujące się w składzie żywności, kosmetyków i innych produktów codziennego użytku.

Leczenie AZS

Trzeba przyznać, że AZS to trudna w leczeniu choroba. Jednak przy zachowaniu silnej woli i konsekwencji w działaniu, można skutecznie wygoić skórę atopową. W leczeniu stosowane są preparaty kortykosteroidowe, których działanie opiera się m.in. na zapobieganiu uczucia swędzenia oraz łagodzeniu stanów zapalnych. Korzystając tych leków, należy jednak uważać, ponieważ zbyt długie ich stosowanie może spowodować pojawienie się rozstępów, zmian trądzikowych, rozszerzonych naczyń włosowatych, a nawet zaniku fragmentów skóry!

Przełomem w leczeniu skóry atopowej są specjalne leki na bazie kalcyneuryny (o właściwościach immunomodulujących), które skutecznie leczą skórę i co najważniejsze, zapobiegają nawrotom choroby (AZS). Preparaty stosowane dwa razy w tygodniu umożliwiają osobom chorym prowadzenie normalnego trybu życia, co w przypadku aktywnych dolegliwości (stanów zapalnych) nie jest możliwe.

Sukces gwarantuje więc właściwe leczenie, dlatego konieczna jest wizyta u specjalisty, który dokładnie przyjrzy się kondycji skóry atopowej oraz wdroży odpowiednie leczenie. Pozbycie się dokuczliwych dolegliwości nie oznacza jednak całkowitego pozbycia się nadmiernie suchej skóry. Niezwykle wrażliwa i mocno przesuszona skóra wymaga bowiem szczególnej pielęgnacji. Jeśli natomiast obowiązek ten zostanie zaniedbany, więcej niż pewne, że choroba znów powróci.

Atopowa cera – pielęgnacja

Prawidłową pielęgnację skóry atopowej gwarantują przede wszystkim specjalistyczne kosmetyki, przeznaczone dla suchej, wrażliwej i atopowej skóry. W tym przypadku powinno się zrezygnować z perfumowanych i kolorowych kosmetyków. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że zadziałają one drażniąco na skórę.

Zalecane jest korzystanie ze specjalnych produktów (emolientów) natłuszczających skórę atopową. Można je kupić np. w aptece. Warto jednak na początek zainwestować w próbkę i sprawdzić, czy produkt będzie tolerowany przez skórę. Pielęgnacja zarówno cery, jak i całej skóry atopowej polega głównie na stosowaniu kosmetyków, które zadziałają jako bariera ochronna zatrzymująca wodę w naskórku. Dobrze sprawdzą się więc balsamy i olejki nawilżające oraz zwykła wazelina stosowana punktowo na twarzy.

Koniecznie należy wystrzegać się kosmetyków o działaniu wysuszającym! Cera atopowa jest bardzo delikatna, dlatego po przemyciu twarzy absolutnie nie można pocierać jej ręcznikiem. Należy wspomnieć też, że za stan atopowej skóry odpowiada także dieta. Oznacza to, że z codziennego menu powinny być wyeliminowane wszelkie produkty, które mogą posiadać w składzie szkodliwe alergeny.

Atopowa skóra – domowe sposoby na łagodzenie

Łagodzenie skóry atopowej możemy także wykonywać poprzez wykorzystywanie domowych metod pielęgnacyjnych. Kojące działanie wykazuje na przykład olej kokosowy, który dodatkowo wygładza i zmiękcza skórę. Na podobnej zasadzie zadziałają płatki owsiane, dodane do kąpieli. Nieprzyjemne swędzenie ukoić może również krochmal z mąki ziemniaczanej lub siemię lniane. W stanach zapalnych skóry atopowej zalecana jest ekspozycja skóry na słońce. Promieniowanie UV działa bowiem dobroczynnie na skórę, zabijając bakterie.

Uporczywy świąd można poskromić także dzięki chłodnym kompresom. W tym przypadku najlepiej zastosować wodę źródlaną Avene, którą można dostać w aerozolu. Zastanawiacie się, czemu akurat ta woda? Otóż jest to produkt posiadający niezwykłe właściwości kojące, dzięki czemu doskonale sprawdza się w schorzeniach skóry, a zwłaszcza w AZS.

Atopowa skóra – czego należy unikać?

Posiadanie skóry atopowej wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Konsekwentne ich przestrzeganie sprawia, że minimalizujemy swędzenie skóry czy pojawianie się stanów zapalnych. Dolegliwości atopowej skóry nasila m.in. pocenie się oraz przegrzanie. Należy więc w miarę możliwości zapobiegać pojawieniu się tych reakcji. Zalecane jest np. zadbanie o niższą temperaturę w pomieszczeniu, w którym śpimy.
Na liście rzeczy zakazanych znajduje się także miód. Mogłoby się wydawać, że przecież ten silnie nawilżający produkt będzie bardzo pomocny w walce z suchą atopową skórą. Nic bardziej mylnego. Miód zawiera silny alergen, który może jedynie zaszkodzić delikatnej skórze.
Atopowa skóra wymaga wielu ograniczeń, jednak dzięki odpowiedniej pielęgnacji nie jest aż tak uciążliwym problemem. Odpowiednie nawilżanie oraz łagodzenie wrażliwej i mocno wysuszonej skóry sprawi, że jej obecność nie będzie utrudniać nam życia. Pamiętajmy więc, by dbać o swoją skórę!