Kanał stępu

Mrówki, pieczenie i ból stopy – czy to zespół cieśni kanału stępu?

Z początku niezauważalne, pojawia się i znika. Stopniowo objawy narastają dokuczając coraz bardziej i bardziej.  W obrębie podeszwy stopy odczuwasz mrowienie, pieczenie ból – objawy dokuczające początkowo po dłuższym wysiłku i szybko ustępujące. Później zauważalne są nawet w spoczynku. Jeśli wyżej wymienione objawy dotyczą Ciebie – możesz cierpieć na zespół cieśni kanału stępu – bardzo powszechny problem wielu osób, który kiedy zauważony w porę może być szybko zapomniany. Jak zauważyć, zdiagnozować by następnie wyleczyć zespół kanału stępu?

Czym jest zespół cieśni kanału stępu?

 Kanał stępu jest „tunelem” zlokalizowanym w obrębie przyśrodkowej części stawu skokowego. Znajduje się pomiędzy kostką przyśrodkową kości piszczelowej, kością skokową i piętową. Pomiędzy nimi, powstaje przestrzeń, która jest dodatkowo ograniczona przez troczek zginaczy. Wszystkie te struktury tworzą pewien rodzaj otworu, przez który przebiegają:

• ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego,
• ścięgno mięśnia zginacza długiego palców,
• ścięgno zginacza długiego palucha,
• nerw piszczelowy,
• tętnica piszczelowa tylna,
• żyła piszczelowa tylna.

Wszystkie ścięgna, naczynia i nerwy przebiegające przez kanał stępu odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie stopy przez właściwe jej unerwienie, ukrwienie i ruch. Jeśli na skutek pewnych zmian, które będą opisane dalej, w okolicy tego „otworu życia stopy” powstanie nieprawidłowe napięcie lub przeciążenie a w ich skutku – stan zapalny – mogą zostać sprowokowane objawy takie jak:

• Pieczenie, mrowienie, ból w obrębie podeszwowej części stopy
• Wrażliwość kostki przyśrodkowej na dotyk i opukiwanie, które może prowokować wzmocnienie objawów
• Osłabienie siły stopy a tym samym jej wypłaszczenie i utrudniony chód.

Zespół kanału stępu może występować w każdym wieku, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Przyczynami tego schorzenia mogą być:

• Powtarzające się, nieprawidłowe obciążanie stopy podczas biegania, chodu lub pozycji stojącej
• Koślawość lub szpotawość stopy
• Płaskostopie
• Otyłość
• Gangliony, wyrośla kostne w okolicy kostki przyśrodkowej
• Schorzenia układowe tj. cukrzyca, choroba zwyrodnieniowa czy RZS.
• Nowotwory okolicy stopy

Diagnostyka 

Aby zdiagnozować, czy mamy do czynienia z zespołem cieśni kanału stępu należy wykonać kilka prostych badań, które pozwolą na uzyskanie pewności, co do obecności tego schorzenia. Bardzo prostym i szybkim badaniem jest opukanie okolicy pomiędzy kostką przyśrodkową a piętą, czyli zbadanie tzw. objawu Tinnela. Jeśli podczas opukiwania występuje ból lub zwiększenie dolegliwości w obrębie stopy – test rozważamy, jako pozytywny.  

Pomocnym badaniem może być także EMG (elektromiografia), która pomoże w ustaleniu wielkości zmian tkanki nerwowej a tym samym określenia intensywności schorzenia i prognozy leczenia.

Fizjoterapia skuteczną metodą walki z dolegliwościami

Klasyczna medycyna opiera leczenie na podejściu objawowym, czyli łagodzącym jedynie skutki zespołu cieśni kanału stępu. Leczenie objawowe obejmuje: 

• Zażywanie niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLP)
• Iniekcje kortykosteroidowe

Fizjoterapia i medycyna alternatywna oferują szereg ciekawych i skutecznych sposobów leczenia, które wykazują bardzo dużą efektywność w usuwaniu nie tylko objawów, ale także przyczyn opisywanego schorzenia. Techniki i metody lecznicze stosowane przy leczeniu zespołu cieśni kanału stępu mogą obejmować:

• Terapię manualną (wykonywanie odpowiednich mobilizacji stawowych i mięśniowych mające na celu usprawnienie jej ruchomości)
• Neuromobilizacje (techniki pozwalające zwiększyć ruchomość nerwu piszczelowego – odpowiedzialnego za objawy schorzenia)
• Suche igłowanie (zmniejszanie napięcia mięśni za pomocą igieł do akupunktury, mające na celu usprawnienie mobilności kończyny dolnej i zmniejszenie odczuwalnego bólu)
• Fizykoterapię (zabiegi wykonywane w celu zmniejszenia stanu zapalnego i pobudzenia regeneracji tkanek)
• Kinesiotaping (wspierający leczenie przez czasowe odbarczenie leczonego miejsca)
• Suplementy diety (np. vit. B) mające na celu usprawnienie regeneracji tkanki nerwowej
• Wkładki ortopedyczne

Leczenie chirurgiczne wykonuje się JEDYNIE w przypadku zupełnego braku efektywności leczenia zachowawczego, przez co najmniej 6 miesięcy. Zabieg polega na przecięciu troczka zginaczy w celu odbarczenia nerwu piszczelowego i zmniejszenia objawów zespołu cieśni kanału stępu. Należy pamiętać jednak, że każdy tego rodzaju zabieg niesie ze sobą konsekwencje powikłań oraz w długiej perspektywie – upośledza prawidłową mechanikę stopy.

Bibliografia:

• Antoniadis, Gregor, and Konrad Scheglmann. “Posterior Tarsal Tunnel Syndrome.” Deutsches Aerzteblatt Online, 2008, doi:10.3238/arztebl.2008.0776.
• Hudes, Karen. “Conservative management of a case of tarsal tunnel syndrome.” The Journal of the Canadian Chiropractic Association vol. 54,2 (2010): 100-6.
• Mischke, John J., et al. “The Symptomatic and Functional Effects of Manual Physical Therapy on Plantar Heel Pain: a Systematic Review.” Journal of Manual & Manipulative Therapy, vol. 25, no. 1, 2016, pp. 3–10., doi:10.1080/10669817.2015.1106818.
• Moroni, Simone, et al. “Ultrasound-Guided Decompression Surgery of the Distal Tarsal Tunnel: a Novel Technique for the Distal Tarsal Tunnel Syndrome—Part III.” Surgical and Radiologic Anatomy, vol. 41, no. 3, 2019, pp. 313–321., doi:10.1007/s00276-019-02196-w.