Żylaki i obrzęki w ciąży – jak im zapobiegać?

Żylaki i obrzęki w ciąży – przyczyny i zapobieganie

Żylaki są schorzeniem dotyczącym naczyń żylnych, najczęściej tych znajdujących się w kończynach dolnych. Żyły powierzchowne na skutek wielu czynników przybierają workowaty lub wrzecionowaty kształt, czemu często towarzyszy charakterystyczne poskręcanie naczyń. W największej grupie ryzyka ludzi narażonych na żylaki kończyn dolnych znajdują się osoby pracujące stojąc lub siedząc, niedbające przy tym o odpowiednią ilość aktywności fizycznej.

Osobami, o które nad wyraz należy dbać, a które wymaganej pomocy często nie mogą otrzymać – ze względu na strach przed ewentualnymi powikłaniami – są kobiety w ciąży. I to właśnie na ciąży i jej wpływie na układ żylny dzisiaj się skupimy.

Problem warty uwagi

Ciąża ze względu na swój bardzo złożony przebieg i ogrom zmian następujących w ciele kobiety w trakcie jej trwania niesie za sobą masę skutków, które z czasem stają się coraz bardziej odczuwalne. Stopniowe przybieranie wagi, zmiany hormonalne, zmiany położenia narządów wewnętrznych względem rosnącego w łonie matki małego człowieka – przyczyniają się bezpośrednio do stanu układu żylnego przyszłej mamy. Bardzo częstym następstwem „stanu błogosławionego”, zwłaszcza w zaawansowanych jego stadiach, są żylaki kończyn dolnych, którymi warto zająć się nie tylko ze względów estetycznych. Zmiany w strukturze żył powierzchownych powodują liczne, nieprzyjemne odczucia (tj. ból, obrzęki), które nie pomagają w znoszeniu już dużego ciężaru, jakim jest ciąża. Czy w przypadku ich powstania można jakoś pomóc? Tak, i to skutecznie. Należy stosować się jednak do pewnych zasad.

Powstające żylaki w ciąży

Żeby leczyć, należy wiedzieć, co się leczy. Warto, więc zastanowić się, co jest bezpośrednią przyczyną powstawania żylaków kończyn dolnych w ciąży. Kiedy poznamy, na czym należy się najbardziej skupić w przypadku takich dolegliwości, będziemy w stanie skutecznie zaplanować terapię i aktywność – wspomagającą przy każdych problemach naczyniowych.

Żyła główna dolna

To niewątpliwie najważniejsza struktura, na której powinna być skupiona uwaga w trakcie bliższego przyglądania się problemom naczyniowym kończyn dolnych. Jej funkcją jest zbieranie krwi żylnej z żył biodrowych wspólnych i dostarczanie jej do prawego przedsionka serca. Ze względu na różnicę w strukturze budowy żył i faktu, że ich ściany są dużo bardziej miękkie niż ściany naczyń tętniczych oraz dużo mniejszego ciśnienia, jakie w nich panuje – żyły są podatne na odkształcanie. W przebiegu ciąży, stopniowo wzrastająca masa macicy oraz dziecka wypełniają przestrzeń jamy brzusznej, siłą znajdując dla siebie coraz więcej miejsca pośród narządów wewnętrznych. Żyła główna dolna na skutek zmniejszającej się dla niej przestrzeni stopniowo ulega odkształceniu i uciskowi – zmniejszając swoje światło. Ograniczony zostaje w niej płynny przepływ krwi, co bezpośrednio przekłada się na powstawanie zastojów żylnych w kończynach dolnych, pośladkach i okolicach odbytu. Predysponuje to młode mamy do powstawania żylaków kończyn dolnych oraz hemoroidów, które często są problemem ukrywanym i wstydliwym. To jednak konsekwencja naturalnych procesów zachodzących w ciele młodej mamy, z którymi można sobie poradzić lub wspomóc ich leczenie całkiem prostymi sposobami.

Progesteron

Ciąża = zmiany hormonalne. Jednym z najbardziej zmieniających swoje stężenie hormonów w trakcie ciąży jest progesteron, który podczas 40 tygodni zwiększa swoje stężenie we krwi niemal 20-krotnie! To również jeden z najważniejszych hormonów, który w czasie ciąży pełni bardzo istotną rolę – przyczyniając się do utrzymania ciąży i przyjścia dziecka na świat we właściwym terminie. Jego wysokie stężenie niesie ze sobą jednak pewne konsekwencje dla naczyń żylnych i przyczynia się do ich rozszerzania. Co prawda wspomaga to swobodny przepływ krwi przez uciskane naczynia jednak istotnie wpływa na powstawanie żylaków. Do zmian hormonalnych w ciąży można się jednak dostosować i przy użyciu kilku technik – usprawnić przepływ krwi przez najważniejsze naczynia krwionośne.

Żylaki i obrzęki w ciąży – profilaktyka i leczenie

Istnieje kilka możliwości walki z niesfornymi naczyniami żylnymi kończyn dolnych w trakcie ciąży oraz po niej. Przede wszystkim należy skupić się na aktywności fizycznej, która jest kluczem do odpowiedniej pracy pompy mięśniowej – odpowiedzialnej za prawidłowy powrót żylny. Każda aktywność wykonywana w umiarkowanym natężeniu będzie tutaj wskazania. Idealnie sprawdzają się codzienne spacery oraz pływanie i ćwiczenia w basenie, które pozwalają na pracę w odciążeniu i swobodniejszy ruch przyszłej mamy. Codzienne ćwiczenia w domu, Yoga – mogą skutecznie wspomóc odpływ krwi żylnej z kończyn dolnych a także przyczynić się do zmniejszenia obrzęków.

Jedną ze skutecznych pozycji, która może zostać wykorzystana, jako ćwiczenie przeciw obrzękowe i przeciw żylakowe może być pozycja klęku podpartego. Utrzymując pozycję klęku wspartego dłońmi o podłoże na poziomie barków i „zwieszając” brzuch i kręgosłup w kierunku podłoża można chwilowo odciążyć jamę brzuszną i tym samym przyczynić się do swobodniejszego przepływu krwi przez naczynia żylne. Wykonywane regularnie – kilkanaście minut dziennie – może uchronić młodą mamę przed powstawaniem obrzęków, pajączków i żylaków, z którymi walka może trwać długie lata po urodzeniu dziecka.

Walka z dysfunkcjami naczyń żylnych w ciąży nie jest łatwa. Regularna aktywność fizyczna (spacery, pływanie czy Yoga) oraz pozycje złożeniowe mogą działać bardzo skutecznie w profilaktyce żylaków i obrzęków kończyn dolnych.