Kąpiele lecznicze w Twojej wannie

Relaksująca kąpiel to jeden z najlepszych sposobów na zakończenie pracowitego dnia. Warto jednak wiedzieć, że taki zabieg – odpowiednio przygotowany – oprócz odprężenia zapewnia nam również mnóstwo korzyści zdrowotnych. Jakich? I jak przygotować domowe kąpiele lecznicze?

Chyba każdy, choć raz na jakiś czas, marzy o regenerującym weekendzie w SPA – szczególnie, gdy nadmiar obowiązków i stresów zaczyna nas przytłaczać. Na szczęście, aby skorzystać z dobrodziejstw na miarę placówek wellness, nie musimy wydawać fortuny, ani nawet wychodzić z domu. Jeśli tylko jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami wanny, regenerujące, odprężające i lecznicze kąpiele są w zasięgu naszych rąk, kiedykolwiek mamy na nie ochotę. Przedstawiamy zatem kilka wskazówek na temat tego, jak dobrze je przygotować oraz jakie korzyści mogą nam przynieść.

Kąpiele lecznicze podstawą SPA

Niewiele osób wie, że popularny na całym świecie skrót SPA odnosi się bezpośrednio do kąpieli. Sanus per aquam, bo tak brzmi jego rozwinięcie, oznacza bowiem “zdrowie poprzez wodę”. To właśnie jej działanie – w połączeniu z najróżniejszymi substancjami – ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, a także urodę. Z dobroczynnych właściwości kąpieli korzystano już tysiące lat temu, o czym niejednokrotnie wspominają źródła historyczne – nie brakuje tam przecież wzmianek o termach czy upiększających zabiegach samej Kleopatry.

Wspaniałe właściwości kąpieli

Kąpiele lecznicze to cała masa korzyści dla naszego ciała. Oddziałują na nas bowiem zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie, zapewniając różne efekty w zależności od zastosowanych rodzajów soli oraz innych dodatków. Działanie wody (tutaj ogromne znaczenie ma także jej temperatura, o czym zaraz) i dodanych do niej substancji zapewnia odprężenie lub pobudzenie (albo oba na raz, kojąc nerwy, a jednocześnie dodając energii do działania), ogólne wzmocnienie organizmu, redukcję stresu oraz złagodzenie bólu (np. mięśni, bólów miesiączkowych, nerwobólów). Ponadto wspomaga leczenie przeziębień, chorób mięśni i stawów, stanów zapalnych skóry (także trądziku), a nawet migreny czy nadmiernej potliwości.

Kąpiel w soli… i nie tylko

Oprócz produktów i kosmetyków zakupionych specjalnie na ten cel, do przygotowania skutecznych kąpieli leczniczych możemy wykorzystać także wiele składników, które mamy już w domu – choć być może nabyliśmy je z myślą o zupełnie innym przeznaczeniu. Jednym z najpopularniejszych jest oczywiście znana wszystkim sól. Dobrze sprawdzi się tutaj zarówno ta stosowana na co dzień w kuchni, jak i produkowana specjalnie z myślą o pielęgnacji ciała (do wyboru mamy bardzo wiele rodzajów, o których opowiemy sobie szerzej za chwilę). Oprócz niej przydadzą się także zioła (warto zapoznać się z właściwościami poszczególnych roślin i wybrać te, które najbardziej odpowiadają naszym potrzebom), mleko, miód, olejki eteryczne (np. eukaliptusowy), goździki, siemię lniane, otręby, imbir, olejki roślinne (także oliwa z oliwek) czy też niektóre owoce.

Sole do kąpieli – lecznicze i odprężające

Istnieje wiele gatunków soli, różniących się zarówno pod kątem właściwości, jak i działania na naszą skórę oraz organizm. Wszystkie mają jednak ważną cechę wspólną: dzięki nim możemy zafundować sobie prawdziwie profesjonalną kąpiel solankową w domu. Do najpopularniejszych zaliczamy:

• Sól z Morza Martwego – jak sama nazwa wskazuje, pozyskiwana jest z wód Morza Martwego. To doskonały dodatek do kąpieli, który poprzez pobudzenie krążenia zapewnia lepsze dotlenienie komórek naszego ciała, a więc generalnie poprawia jego kondycję. Świetnie działa na skórę –  stymulując procesy regeneracyjne, wspomagając leczenie reakcji alergicznych, zmian i stanów zapalnych skóry, a także zapewniając odżywienie i nawilżenie. Redukuje również ból związany z chorobami zwyrodnieniowymi oraz reumatoidalnym zapaleniem stawów. Bardzo podobne właściwości ma także Sól z Morza Śródziemnego.
• Sól Epsom – pochodząca z Anglii sól o… gorzkim smaku. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dostarczając naszemu organizmowi solidną dawkę magnezu oraz innych wartościowych minerałów. Kąpiel w soli Epsom regeneruje skórę, wspomaga gojenie siniaków, zmniejsza obrzęki i łagodzi dolegliwości bólowe (głównie mięśni). Warto wzbogacić ją kilkoma kroplami olejku eukaliptusowego lub z mięty pieprzowej.
• Sól himalajska – to jedna z najczystszych soli na ziemi. Ma ciekawy, jasnoróżowy odcień i zawiera ponad 80 różnych minerałów! Dodana do kąpieli łagodzi podrażnienia, doskonale odżywia skórę i poprawia jej napięcie, dzięki czemu doskonale wspomaga walkę z cellulitem.
• Sól wielicka – wymieniając niezawodne sole do kąpieli, nie sposób pominąć naszej rodzimej, polskiej – z Wieliczki. Podobnie jak te opisane wcześniej, doskonale oczyszcza skórę i pobudza produkcję kolagenu, wspomagając tym samym procesy regeneracji i walkę z niedoskonałościami (np. cellulitem czy rozstępami). Zawarte w niej minerały wspierają leczenie chorób układu ruchu, chorób skórnych, a powstające podczas gorącej kąpieli w soli wielickiej opary, działając jak inhalacje, świetnie wpływają na nasz układ oddechowy.
• Sól bocheńska (jodowo-bromowa) – również wydobywana jest w Polsce. Chcąc wykorzystać ją do przygotowania kąpieli solankowej w domu, będziemy potrzebować ok 2-3 kg substancji. Kąpiel w soli bocheńskiej polecana jest szczególnie osobom cierpiącym na choroby reumatyczne, schorzenia przemiany materii, różnego rodzaju zapalenia korzonków, a także zmagającym się z konsekwencjami urazów narządów ruchu. Dobrze sprawdza się także w leczeniu stanów zapalnych i podrażnień skóry.

Kąpiele solankowe w domu to fantastyczny, niedrogi i łatwy sposób na zorganizowanie sobie domowego SPA. Samo przygotowanie zajmuje zaledwie chwilę – wystarczy, że do wody o odpowiedniej temperaturze dodamy kilka garści wybranej soli (konkretne wskazania co do ilości często można znaleźć na opakowaniu). Jeśli chcemy, do swojej leczniczej kąpieli możemy dodać również inne składniki – jak np. zioła czy olejki eteryczne wspomniane w poniższych przepisach.

Kąpiele lecznicze a temperatura wody

Przygotowując swoją domową kąpiel leczniczą, należy zwrócić szczególną uwagę na temperaturę wody. Ma ona bowiem bezpośredni wpływ na efekty takiego zabiegu i od niej również zależy, po jakim czasie powinniśmy wyjść z wanny.

• Kąpiel o temp. 25 – 30*C pobudza krążenie (a przez to cały organizm), dodając energii i poprawiając napięcie mięśni. Powinna trwać maksymalnie 3 minuty.
• Kąpiel o temp. ok. 36*C pomaga uporać się ze zmęczeniem. Delikatnie pobudza, zapewniając przy tym przyjemne odprężenie. Powinna trwać ok. 15 minut.
• Kąpiel o temp. ponad 37*C rozgrzewa, rozluźnia, łagodzi niektóre bóle i ułatwia zasypianie. Może trwać od 15 do 30 minut. Należy jednak pamiętać, że jeżeli posiadamy żylaki, cierpimy na nadciśnienie, problemy z sercem lub choroby układu krążenia, chęć skorzystania z gorących kąpieli (które powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych) powinniśmy skonsultować najpierw z lekarzem.

Sprawdzone przepisy na kąpiele lecznicze

Warto pamiętać, że podstawową zasadą skutecznej pielęgnacji – dotyczącą również kąpieli leczniczych – jest systematyczność. Dlatego chcąc osiągnąć jak najlepsze efekty swoich domowych zabiegów SPA, należy powtarzać je regularnie, najlepiej minimum 2-3 razy w tygodniu. A oto kilka sprawdzonych przepisów na kąpiele lecznicze:

Kąpiel tlenowa

w wodzie o temperaturze ok. 35*C, z dodatkiem pertlenonu, czyli wody utlenionej w tabletkach (do kupienia w aptece). Ze względu na powolne uwalnianie tlenu, warto, aby taka kąpiel trwała ok. 30 minut. Świetnie sprawdza się w leczeniu chorób układu oddechowego oraz nerwicy.

Kąpiel otrębowa

jej temperatura powinna mieścić się w granicach 33-37*C. Do wody dodajemy odwar z ok. 2kg otrębów. Aby go przygotować, wsypujemy otręby do bawełnianego lub lnianego woreczka i gotujemy w kilku litrach wody przez około pół godziny. Kąpiel powinna trwać ok. 15 minut, a w ramach kuracji (wspomaga leczenie egzemy, odmrożeń, oparzeń i innych podrażnień skóry) może być powtarzana codziennie przez 20 dni.

Kąpiel borowinowa

w temperaturze ok 37*C, z dodatkiem wyciągu borowinowego, w który wyposażyć możemy się w aptece. Taka około 15-minutowa kąpiel lecznicza doskonale wpływa na kondycję naszej skóry (odżywiając i regenerując ją), a przy tym pozwala pozbyć się wielu dolegliwości, takich jak bóle mięśni czy stany zapalne skóry. Sprawdza się także jako ukojenie w bólach miesiączkowych oraz przy zakwasach.

Kąpiel imbirowa

kolejna z kąpieli gorących, a zatem o temperaturze 37*C lub wyższej (w zależności od naszych preferencji), tym razem z dodatkiem odwaru z imbiru – 2-3 łyżki mielonego imbiru gotujemy przez kilka minut na małym ogniu w ok. 1l wody, następnie przecedzamy i wlewamy do wanny. W tak przygotowanej kąpieli moczymy się ok 15-20 minut. To doskonały sposób na rozgrzanie ciała po przemarznięciu lub podczas przeziębienia. Pomaga zwalczyć bóle mięśni, a przy okazji skutecznie pobudza.

Kąpiel krochmalowa

czyli ciepła (nie gorąca) kąpiel lecznicza z dodatkiem krochmalu, znanego nam z pewnością z nieco innych zastosowań. Świetnie sprawdza się w leczeniu podrażnień, polecana także osobom cierpiącym na atopowe zapalenie skóry (AZS). Jak przygotować krochmal? Szklankę mąki ziemniaczanej rozrabiamy w litrze zimnej wody, następnie wlewamy do ok. 3 litrów wrzątku i mieszamy do uzyskania jednolitej konsystencji. Tak przygotowany roztwór wlewamy do wanny z wodą. Moczymy ciało przez około 15 minut.

Kąpiel lniana

a konkretnie z “żelem” z siemienia lnianego, powstałym w wyniku kilkuminutowego gotowania ziaren lnu (ok pół szklanki na średniej wielkości garnek wody). Taki dodatek do ciepłej kąpieli działa na skórę nie tylko leczniczo, ale także upiększa ją, odżywiając i dogłębnie nawilżając.

Kąpiel miodowo-mleczna

w temperaturze ok. 37*C, z dodatkiem 2 litrów tłustego mleka i 4 łyżek naturalnego miodu. To przepis, z którego korzystała ponoć sama Kleopatra. Zapewnia doskonałe nawilżenie skóry, a przy wygładza ją i ujędrnia. Działający antybakteryjnie miód pomaga także łagodzić podrażnienia oraz wzmacnia efekt nawilżenia.

Kąpiele ziołowe

to prawdopodobnie temat na osobny, obszerny artykuł. Przedstawimy go jednak w pigułce, ponieważ kąpiele lecznicze z dodatkiem ziół zasługują na szczególną uwagę – głównie ze względu na fakt, że z pomocą naturalnych właściwości roślin, możemy osiągnąć naprawdę niezliczone korzyści. Jakie? To już zależy od tego, które zioła wybierzemy:

• rozmaryn i macierzanka działają pobudzająco, a dodatkowo ujędrniają skórę,
• jędrność i elastyczność naszej skóry poprawią także szałwia i mięta pieprzowa,
• jałowiec i tymianek wspierają leczenie trądziku,
• podobnie jak żywokost, który sprawdzi się także u osób zmagających się z żylakami,
• rumianek i szałwia skutecznie łagodzą podrażnienia, przez co świetnie sprawdzają się w leczeniu stanów zapalnych skóry i zmian spowodowanych alergiami,
• lawenda i melisa działają uspokajająco i wyciszająco,
• pokrzywa i skrzyp wzmacniają i oczyszczają,
• róża – minimalizuje zmęczenie, wygładza skórę, spowalniając procesy starzenia,
• nagietek – łagodzi stany zapalne i działa przeciwgrzybiczo, dzięki czemu wspomaga leczenie trądziku, a także infekcji intymnych…

…a to zaledwie niewielki procent spośród dziesiątek ziół, które możemy wykorzystać.

Oczywiście zioła możemy swobodnie łączyć również z olejkami czy leczniczymi solami do kąpieli, uzyskując tym samym kompleksowe rezultaty – zarówno pielęgnacyjne, jak i zdrowotne.

Oto kilka gotowych przepisów na kąpiele ziołowe:

• Kąpiel wzmacniająca: 1 łyżka suszonego nagietka, odwar z 3 łyżek macierzanki, 1 łyżka suszonych liści babki lancetowatej, wyciąg z lipy i kilka kropel ekstraktu mentolowego.
• Kąpiel relaksująca z lawendy: 4 łyżki suszonej lawendy, 3 łyżki miodu. Oprócz relaksacji, taka kąpiel łagodzi także ból i wspomaga gojenie naskórka.
• Kąpiel odżywiająca (i antycellulitowa): napar z 4 łyżek suszonych kwiatów akacji, po 2 łyżki suszonej melisy i lawendy, kilka kropel olejku lawendowego i pomarańczowego
• Kąpiel miętowo-tymiankowa na nadmierną potliwość i problemy z pęcherzem (wspomagająco). Powinna mieć temperaturę ok. 38*C i trwać do 15 minut. Jej podstawą jest napar (ok. 4 litry) z mieszanki suszonych ziół (po 50g): mięty, tymianku, szałwii, tataraku, skrzypu polnego.
• Kąpiel melisowa na stres: do średniej wielkości garnka z wrzątkiem wsypujemy kilka (4-5) łyżek suszonej melisy. Po kilkunastu minutach odcedzamy napar i wlewamy go do gorącej (na tyle, by było nam w niej przyjemnie) kąpieli, w której spędzamy ok. 20 minut.
• Kąpiel lecznicza na podrażnienia skóry, czyli ciepła, z dodatkiem szałwii (4 łyżki), skrzypu polnego (4 łyżki) i nasion (2 łyżki) lub “żelowego” wywaru z lnu. To doskonałe lekarstwo na wysypki, pokrzywki, egzemę i inne choroby skóry. Łagodzi stany zapalne i wspomaga regenerację.