Trądzik pospolity – objawy i leczenie

Trądzik pospolity dotyka nie tylko nastolatków w okresie dojrzewania. Coraz częściej przypadłość ta dopada również osoby dorosłe. Udowodniono naukowo, że w przypadku nastolatków główną przyczyną trądziku są hormony. U osób dorosłych lekarze podejrzewają stres, zaburzenia hormonalne, zażywanie niektórych leków (np. antydepresanty) czy nawet predyspozycje genetyczne. Niestety, tak naprawdę przyczyny nie są jeszcze znane, a sposobu na leczenie trądziku szuka już coraz więcej osób.

Trądzik pospolity niewątpliwie trzeba leczyć!

Bez względu na to, co wywołuje trądzik, nie należy go bagatelizować. Leczenie trądziku należy podjąć jak najszybciej, aby uchronić się przed widocznymi przebarwieniami czy nawet szpecącymi bliznami. Trądzik pospolity najczęściej lokalizuje się na twarzy (w 99%). Zdarza się jednak, że zmiany chorobowe przechodzą również na plecy (głównie w okolicach między łopatkami), a także na klatkę piersiową (w okolicach mostka).

Objawy, które zwiastują chorobę to w głównej mierze nasilenie łojotoku. Mogą powstawać zmiany niezapalne (zaskórniki otwarte i zamknięte), jak i zmiany zapalne (krosty, grudki, ropne nacieki, a nawet cysty czy guzki). Na końcu powstają zmiany pozapalne, czyli przebarwienia, blizny przerosłe, blizny zanikowe czy bliznowce.

Wszystko zależy od zaawansowania choroby, dlatego też ważna jest prawidłowa obserwacja swojej skóry. Gdy zauważysz na twarzy i ramionach, plecach lub dekolcie, białe bądź czarne punkciki – są to właśnie zaskórniki. To oznaki wczesnej postaci trądziku. Jeśli zaś dostrzeżesz czerwone zmiany np. krostki czy grudki, to znaczy, że masz już średnio nasilony trądzik. Sinoczerwone, wypełnione ropą guzki zwiastują już zaawansowaną postać choroby. W celu zdiagnozowania choroby należy udać się do lekarza dermatologa, który przeprowadzi odpowiednie badania. To właśnie dermatolog powinien wytłumaczyć Ci, jak wyleczyć trądzik.

Jak wyleczyć trądzik?

Kiedy choroba ma łagodny przebieg, wystarczy leczenie trądziku domowymi sposobami. Warto leczenie miejscowe połączyć z odpowiednią dietą, bogatą w minerały oraz witaminy dbające o wygląd skóry, a także napary roślinne (np. napar z bławatka). Należy także zadbać o prawidłową, codzienną higienę oraz delikatną pielęgnację skóry trądzikowej. W przypadku zmian średnich oraz ciężkich, niezbędna będzie wizyta u specjalisty. Dobry dermatolog uświadomi Cię, że na proces leczenia ma wpływ wiele czynników a jego przebieg może potrwać jakiś czas.

Trądzik leczenie miejscowe

Miejscowe leczenie trądziku skuteczne jest w większości łagodnych jego postaci. Stosowanie leków miejscowych wykorzystuje się zarówno w monoterapii, jak i leczeniu skojarzonym. Według badań wynika, że ponad 50% osób zmagających się z trądzikiem pospolitym można leczyć jedynie preparatami o działaniu miejscowym. Ponadto jest to ważny element w uzupełnieniu leczenia ogólnego w przypadku ciężkich postaci choroby.

Najlepsze preparaty stosowane w leczeniu trądziku pospolitego:

Nadtlenek benzoilu

Jego właściwości złuszczające (keratolityczne) oraz zapobiegające tworzeniu się nowych zaskórników (komedoliczne), a także przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, doskonale hamują wzmożone wydzielanie się łoju. Niestety, stosowanie tego preparatu powoduje wysuszenie skóry, może powodować odczyn zapalny i odbarwienia odzieży. Nie wywołuje antybiotykooporności.

Kwas azelainowy

Działa antybakteryjnie i bakteriostatycznie wobec powodującej trądzik bakterii (Propionibacterium acnes). Ma także działanie komedolityczne, leczy przebarwienia, działa przeciwzaskórnikowo oraz zmniejsza wydzielanie się sebum. Nie powoduje antybiotykooporności.

Antybiotyki

Doskonale zmniejszają osiedlanie się bakterii w mieszkach włosowych, działają przeciwbakteryjnie oraz ograniczają miejscowo stan zapalny. Zwykle antybiotyki stosowane są w postaci grudkowo-krostkowej trądziku, ponieważ na zmiany niezapalne mają bardzo słaby wpływ (w przeciwieństwie do terapii doustnej antybiotykiem). Zwykle są dobrze tolerowane, ale mogą pojawić się skutki uboczne (choć rzadko). Są to głównie reakcje alergiczne oraz możliwość wystąpienia antybiotykooporności.

Preparaty antybiotykowe to: neomycyna, erytromycyna, klindamycyna, tetracyklina w postaci roztworu (1-2% roztwór chlorowodorku tetracykliny) oraz 3% maśc – chloramfenikol, oksyterramycyna, detreomycyna, tretinoiną  lub octanem cynku.

Kortykosteroidy

Są to steroidy, które stosuje się przy dużych torbielach trądzikowych. Leczenie polega na wstrzyknięciu doogniskowo 0,1 ml acetonidu triamcinolonu w stężeniu 2,5 mg/ml. Wykonuje się do kilku wstrzyknięć, raz w tygodniu.

Ichtiol

Dostępny w postaci maści (maść ichtiolowa) o charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachu. Właściwości ichtiolu to przede wszystkim działanie przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, przeciwbólowe, redukujące, odkażające oraz keratoplastyczne (modelujące odnowę naskórka).

Kwas salicylowy

Ma działanie złuszczające, zwykle stosowany w stężeniu od 1% do 5%. Często w połączeniu z siarką dostępny jest w postaci specjalnych past.

Rezorcyna

Ma działanie odkażające, złuszczające, modelujące odnowę naskórka oraz redukujące. Niestety może barwić skórę, paznokcie, odzież i włosy. Rezorcynę stosuje się w postaci roztworów wodnych (stężenie 1%-3%) lub maści (stężenie 10%-40%).

Warto tutaj nadmienić, że zarówno ichtiol, jak i kwas salicylowy czy rezorcyna są składnikami bardzo wielu leków.

Hormony

Preparaty zawierające hormony (zwykle estradiol) wykazują działanie bakteriobójcze oraz bakteriostatyczne. Skutecznie hamują wydzielanie gruczołów łojowych, zmniejszając tym samym pobudzenie androgenów. Mogą jednak powodować nudności, bóle głowy, wymioty, krwawienia maciczne, bolesne napięcie piersi czy obrzęki (szczególnie gdy są stosowane na duże powierzchnie).

Jak wyleczyć trądzik w lżejszej postaci?

Jeśli zmagasz się z dużą liczbą zaskórników czy blizn po ciężkich postaciach trądziku pospolitego, skuteczne okazują się alfa hydrokwasy. Są to związki organiczne, które pochodzą z owoców, ale mogą być również pozyskiwane metodą chemiczną. Mają działanie peelingujące, ale są znacznie łagodniejsze od peelingu mechanicznego.

Ich mechanizm zależny jest od rodzaju kwasu, jego stężenia, czasu ekspozycji oraz miejsca stosowania. W leczeniu trądziku rozróżnia się 4 rodzaje kwasów AHA: cytrynowy, masłowy, szczawiowy, mlekowy. Jeśli chodzi o stężenie, to zależnie od potrzeb będzie ono w granicach od 5% do nawet 70%, natomiast czas działania to zwykle od 3 do 5 minut.

Taki peeling chemiczny z wykorzystaniem hydroksykwasów sprawia, że komórki warstw rogowej naskórka rozluźnią się i następuje normalizacja rogowacenia ujścia mieszka włosowego. Działają więc głęboko oczyszczająco, co w przypadku leczenia trądziku jest niezwykle ważne.

Jak wyleczyć trądzik pospolity w ciężkiej i umiarkowanej postaci?

W przypadku ciężkich, jak i umiarkowanych postaci trądziku, ważne jest wdrożenie leczenia ogólnego. Leczenie ogólne w połączeniu z miejscowym zwykle stosuje się przez kilka miesięcy. W głównej mierze w leczeniu doustnym wykorzystuje się antybiotyki, leki antyandrogenowe (hormonalne) lub retinoidy.

Do najpopularniejszych antybiotyków, od których rozpoczyna się przygoda z leczeniem trądziku, należą klindamycyna, tetracykliny (tetracyklina, doksycyklina, minocyklina) oraz erytromycyna i kotrimoksazol. Mają one silne działanie przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne. Stosowanie antybiotykoterapii powinno trwać przynajmniej pół roku. Zwykle po tym czasie u blisko 90% pacjentów następuje widoczna poprawa stanu skóry.

Objawy niepożądane to głównie rewolucje żołądkowe. Zdarza się jednak, że efektem uboczny (notowanym u około 6% kobiet) jest grzybica pochwy. W przypadku minocykliny mogą pojawić się bóle głowy, niewyraźne widzenie, zaburzenia koncentracji czy senność. Ponadto, lek ten może powodować również przebarwienia na skórze lub ogólną zmianę koloru skóry, a także przebarwienia zębów czy obniżenie działania doustnych tabletek antykoncepcyjnych.

W przypadku terapii antybiotykowej niepożądanym efektem jest również zjawisko antybiotykooporności. Dlatego też, jeśli leczenie antybiotykami nie przynosi rezultatów, warto wprowadzić leczenie retinoidami lub anyandrogenowe.

To, jakie leczenie trądziku pospolitego będzie dla Ciebie odpowiednie, zależy od wielu czynników. Dlatego tak ważne jest wykonanie badań oraz wstępna konsultacja z dermatologiem. Tylko on może dobrać odpowiednią terapię.