O ostrodze piętowej

Ostroga piętowa

Ostroga piętowa jest bardzo częstym problemem osób sportowców, osób z nadwagą oraz osób starszych, u których mięśnie i aparat więzadłowy stopy nie jest już na tyle silny, aby spełniać swoją rolę tak dobrze jak do tej pory. Mianem ostrogi piętowej określa się wyrośla kostne na podeszwowej części kości piętowej. Taka wyrośl, kiedy już powstanie, może powodować ból, przewlekły stan zapalny i drażnić okoliczne tkanki (poduszkę tłuszczową stopy, mięśnie oraz nerwy przebiegające w jej okolicy) i powodować bardzo silne dolegliwości bólowe. Czasem silne do tego stopnia, że nie możliwe jest postawienie nawet jednego kroku. Co jest przyczyną tego schorzenia i jak sobie z tym radzić?

Mechanizm powstawania ostrogi opiera się o potrzebę wzmacniania osłabionej lub zbyt obciążanej tkanki przez nasze ciało. W momencie gdy widzi, że w danej strukturze brakuje siły aby pracować wzmacnia ją „wysyłając posiłki” w postaci cząstek wapnia, które kumulują się w osłabionych miejscach. Takim miejscem w przypadku ostrogi piętowej jest piętowy przyczep rozcięgna podeszwowego, które odpowiada za przenoszenie ciężaru ciała podczas chodu. Taki proces trwa miesiącami, czasem latami i zanim na przebiegu rozcięgna podeszwowego powstaną wzmocnienia w postaci jego zwapnień, mamy do czynienia z przewlekłym stanem zapalnym tej struktury. Objawami takiego stanu są:

• ostry, punktowy ból pięty przy obciążaniu stopy
• ból po przebudzeniu i poranna sztywność stopy
• w początkowej fazie – odpoczynek przynosi ulgę
• w ostrej fazie – ból doskwiera także w trakcie odpoczynku i podczas snu

Sama ostroga, czyli narośl kostna – rzadko powoduje ból. Przyczyną  powstawania dolegliwości jest nieprawidłowe i zbyt duże obciążanie rozcięgna podeszwowego i nawracający stan zapalny. Jeśli nie wyeliminujemy tego problemu – niezależnie od skuteczności leczenia istnieje duże prawdopodobieństwo szybkiego nawrotu objawów.

Istnieje kilka czynników, przez które możesz być szczególnie narażony/a na powstawanie tego schorzenia. To m.in.:

• nadwaga
• podeszły wiek
• niedoleczone, dawne kontuzje układu ruchu – zwłaszcza kończyny dolnej (stopy, kolana, biodra)
• niewygodne, mało ergonomiczne obuwie
• intensywne uprawianie sportów, często bez odpowiedniego, wcześniejszego przygotowania kondycyjnego do intensywności dyscypliny
• praca w pozycji stojącej

Jak można upewnić się, że ból stopy jest powodowany przez zapalenie rozcięgna podeszwowego?

W tym należy wykonać badania obrazowe, które pomogą w postawieniu odpowiedniej diagnozy i wyeliminują inne przyczyny powstawania dolegliwości.

• Najlepiej ukaże zmiany badanie RTG, w który można dostrzec jak i czy doszło do uformowania ostrogi piętowej. Często, pomimo że z założenia na obrazie RTG nie zauważamy tkanek miękkich tj. mięśnie czy więzadła, można zauważyć występowanie aktywnego stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego 
• USG jest bardzo dobrym narzędziem diagnostycznym stanów zapalnych tkanek miękkich, przez co może być dobrym badaniem pomocniczym w wypadku wątpliwości lub trudności w leczeniu. Ze względu na jego dostępność oraz cenę – warto wykonać je dopiero w drugiej kolejności. 

Leczenie dolegliwości bólowych spowodowanych zapaleniem rozcięgna podeszwowego nie jest trudne, ze względu na długi proces narastania dolegliwości i tworzenia stanu wymagającego terapii – samo leczenie także bywa powolne i długotrwałe. Skuteczne metody w walce z tym schorzeniem to:

• terapia manualna (odpowiednie mobilizacje stawów stopy aby usprawnić jej ruch)
• suche igłowanie (nakłuwania mięśni podudzia i stopy igłami do akupunktury w celu likwidacji bólu) 
• fizykoterapia (terapia falą uderzeniową, ultradźwiękami)
• ćwiczenia rehabilitacyjne (pomagające odbudować siłę mięśni podrzebnych do przenoszenia ciężaru ciała)
• stosowanie wkładek ortopedycznych dobranych indywidualnie

Dobrym sposobem wspomagania leczenia w domu jest rollowanie rozcięgna podeszwowego przy użyciu piłki lub wałka (np. OMS Roll Ball lub OMS MINI)

Zapalenie rozcięgna podeszwowego oraz powstająca jako jego skutek – ostroga piętowa – mogą skutecznie popsuć jakość życia i uniemożliwić swobodne poruszanie się. Jeśli odczuwać dolegliwości bólowe stopy i nie masz sposobu jak sobie pomoc – warto wykonać badania obrazowe i spotkać się z fizjoterapeutą, który pomoże dobrać odpowiednie techniki lecznicze i pozbyć się problemu raz na zawsze!