Coś chrupie w kolanie? To może być chondromalacja rzepki

O chondromalacji rzepki

Chrupie ci w kolanie? Czujesz ostry, kłujący ból, który utrudnia poruszanie się i pojawia się niewielki obrzęk? Sprawdź, czy objawy wskazują na chondromalację rzepki. To schorzenie, które pojawia się w różnym wieku.

Czym jest chondromalacja rzepki?

Powierzchnia rzepki w stawie kolanowym powinna być twarda, gładka i biała. Z różnych przyczyn może stawać się miękka i żółta, a jej struktura ulega zniszczeniu. Pojawiają się w niej płytkie ubytki i szczeliny. Można nawet nie wiedzieć, że chrząstka w rzepce ulega zniszczeniu. Staje się to odczuwalne, zwłaszcza podczas wchodzenia po schodach, kucania, klękania, siedzenia na piętach czy w ogóle dłuższego siedzenia w jednej pozycji. 

Kiedy chrząstka rzepki traci swoją gładką strukturę, pojawiają się trzaski i chrupania w kolanie. Tak zaczyna się proces degeneracji powierzchni szklistej chrząstki, która nieleczona, może prowadzić do zwiększenia bólu i utrudnia poruszanie się. Może dojść również do zaniku mięśnia czworogłowego uda. Ciężar ciała przenosi się na drugą nogę, co sprawia, że pojawia się wiele dolegliwości spowodowanych nieprawidłowym wzorcem chodu. Może przez to boleć biodro w drugiej nodze lub piersiowy odcinek kręgosłupa. 

Chondromalacja i jej przyczyny

Mało kto przygląda się położeniu swojej rzepki, ale przyczyną powstania chondromalacji mogą być nie tylko urazy i mikrourazy, ale również zaburzenia osi kończyn –  kiedy rzepka jest ułożona nieco na zewnątrz od osi nogi, albo w przypadku bocznego przyparcia rzepki, kiedy jest ona ściągana do wewnątrz. Powoduje to nieprawidłową pracę stawu kolanowego, co prowadzi do jego destrukcji i zaburzenia osi chodu. Chondromalacja dotyka również osób, które wyczynowo uprawiają sport, mają nadwagę i przyjmują sterydy – chrząstka staje się miękka i szybciej wtedy  ulega zmianom.

Uszkodzenia chrząstki – leczenie

Najważniejsza jest diagnostyka, która pomoże wykryć przyczynę chondromalacji i zapobiegać dalszym uszkodzeniom chrząstki. Niezbędna będzie więc wizyta u fizjoterapeuty, który pomoże odnaleźć przyczynę choroby. Istotne będą również badania USG i rezonans magnetyczny, który stwierdzi stan uszkodzenia chrząstki. 

Aby poprawić stan kolana, zaleca się wzmacnianie mięśni nóg, bo dzięki ćwiczeniom poprawia się praca stawu rzepkowo-udowego. Może to być umiarkowany ruch, które znacznie wpływa na elastyczność stawów. Wsparciem będzie również dieta bogata w białko i kolagen i przyjmowanie preparatów zawierających siarczan glukozaminy, który powoduje prawidłowy regenerację chrząstki. Konieczna będzie również wizyta u fizjoterapeuty, który dzięki zastosowanym technikom skoryguje nieprawidłowości biomechaniki w stawie, odciąży rzepkę, a dzięki kinesiotapingowi i poprawi jej funkcjonowanie. 

Fizjoterapeuta przede wszystkim ma za zadanie pomóc pacjentowi nauczyć się symetrycznie obciążać obie nogi. Pokaże jak przywrócić właściwy tor poruszania się, bez nadmiernego obciążania jednej strony ciała. Dzięki masażowi tkanek głębokich i technikom mięśniowo-powięziowym zniwelowane zostaną występujące przykurcze i ograniczenia ruchu. 

Chondromalacja i artroskopia

Jeśli ból kolana uniemożliwia chodzenie, a zmiany w powierzchni chrząstki są znaczące, konieczna może być artroskopia wykonywana w znieczuleniu miejscowym. Zabieg ten polega na usunięciu uszkodzonych warstw chrząstki i na prawidłowym jej ustawieniu, jeśli widoczne są zmiany w jej położeniu (np. boczne przyparcie rzepki). Zabieg jest mało inwazyjny, ale konieczny, zwłaszcza w przypadku naprawdę dużych zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu kolanowego. 

Po artroskopii niezbędna jest właściwa rehabilitacja. Przed wszystkim wymagany jest stabilizator na kolano z wycięciem na rzepkę, który ustawi jej właściwy tor. Zaleca się nie obciążanie nogi przez około 6 tygodni, co niestety skutkuje utratą masy mięśniowej, ale za to wzmacniają się mięśnie ramion, bo chodzi się o kuli  

Fizjoterapeuta zaleci odpowiednie ćwiczenia. Początkowo izometryczne i rozciągające, bez obciążania stawu, a później poprawiające siłę, stabilizację i czucie w stawie kolanowym. Pomocny będzie przemyślany trening funkcjonalny, który przywróci odpowiednią siłę mięśni, zwłaszcza głębokich, odpowiedzialnych za prawidłową sylwetkę, 

Właściwie rozpoznana i leczona chondromalacja nie wyklucza uprawiania sportu i powrotu do zdrowia. Można przede wszystkim jeździć na rowerze, biegać, uprawiać nordic walking. Najważniejsze, aby był to umiarkowany wysiłek dostosowany do możliwości danej osoby. Wzmacnianie mięśni i ruch zdecydowanie wpływają na poprawę funkcjonowania stawów kolanowych, chondromalacja rzepki nie wyklucza z aktywności sportowej.